Bilim, çoðunluðun düþünce ve fikirlerine karþý çýkýlan zamanla doðruluðu ispat edilen görüþlerin sahibi bilim insanlarýnýn çabalarý sonucu geliþmeler kayderek geliþmiþtir. Bu yolda nice acýlarýn yaþandýðý bir doða kanunu gibi süregelmiþtir. Yaþanan bu acýlarýn en dayanýlmazlarýndan bir de Bruno’nun yakýlarak yaþamýna son verilmesidir. Kendi ölüm kararýný açýklayan yargýca korkusuzca:

         “Ölümümü bildiren siz benden daha çok korkuyorsunuz.” Diye haykýrmýþtýr. Çünkü gerçekler acý ve yakýcýdýr. Bruno’nun fikirlerinin ýþýðý, karanlýk düþünceli beyinlerde yakýcý etkisi hissedilmeye baþlamýþtýr…

         Giordano Bruno, Ýtalyan filozof, rahip, gökbilimci ve Rönesans felsefesini biçimlendiren filozoflarýn biri ve ayný zamanda þairdir. Bruno, Tanrý’nýn ve evrenin birliðinin iki felsefe olmadýðýný, ama ayný gerçekliðin iki sonsuz görünüm olduðunu kabul eder.

         Aristotelesçi kapalý evren görüþünden sýyrýlýp Kopernik’in tezini savunur.

         O, “Sonsuz sayýda güneþ bulunmaktadýr. Yedi gezegenin bizim Güneþ’imiz etrafýnda döndüðü gibi. Bunlar etrafýnda dönen gezegenler vardýr. Bu dünyalarda yaþayan varlýklar bulunmaktadýr. Kanatlarýmý boþlukta güvenle açýyorum ve sonsuzluða yükseliyorum. Diðerlerinin uzaktan görmeye zorlandýklarýný ardýmda býrakýyorum. Burada ne yukarý var ne de aþaðý, ne merkez var ne de sonu, ne sað ve ne de sol. Diðer yýldýzlardan farksýz olan güneþi ve bizim dünyamýza benzeyen bir sürü gezegen var.”

         “Ne gördüðüm hakikati gizlemekten hoþlanýrým, ne de bunu açýkça ifade etmekten korkarým. Aydýnlýk ve karanlýk arasýndaki savaþa her yerde katýlýrým. Bundan dolayý her yerde zorlukla karþýlaþtým ve cehaletin babalarý olan resmi akademisyenlerin yaný sýra kalýn kafalý çoðunluðun öfkesine hedef oldum.”

         Dinsizlikle suçlandýðý için Roma Kilise tarafýndan aforoz edilir. Fikirlerinden vaz geçmez. Ýngiltere, Fransa ve Almanya’ya geçerek çalýþmalarýný sürdürür. Bir ara Fransa’da Sorbonne Üniversitesi ’inde bir kürsü elde edip ders verir. Ülkesinin sýcak iklimini özleyerek Ýtalya’ya döner. Bir aristokratla fikir tartýþmasýna girer ve o aristokrat tarafýndan engizisyona teslim edilir.

         Görüþlerinden vaz geçmesi istenir. Kabul etmez. Ve Roma’nýn bir meydanda 17 Þubat 1600’de yakýlarak idam edilir. Daha sonra fikirlerinin gerçekliði ardýllarý bilim insanlarýnca kabul görür. Deðeri anlaþýlýr. Günümüzde yakýldýðý meydanda heykeli yükselmektedir.

         Ýþte batý, Avrupa bir zamanlar skolastik düþünce altýnda inlerken daha sonra o gerici düþünceleri tarihin çöplüðüne gömmüþtür. Sanatta, bilimde, teknikte Reformu yaþayan Avrupa, ortaçaðýn karanlýklarýnda engizisyon mahkemelerinde mahkûm ettiði insanlarýn fikirlerini içselleþtirip ilerleme kaydetmiþtir.

         Ýlerlemenin bir ayaðý da Reform alanýnda kaydedilen ilerlemedir. Bir zamanlar kilisenin koyu baskýlarýna muhatap olan Avrupalýlar, Alman Luther gibi insanlarýn önderliðinde kilisenin tahassundan kurtulup özgür düþünceyi içselleþtirme olgunluðuna kavuþmuþtur.

         Renösans ve reforum alanlarýnda yaþanan ilerlemeler sayesindedir ki, Avrupa’da feodalite ve krallýklar sona ermiþ demokrasi, insan haklarýnda ilerlemeler kaydedilmiþtir. Keþifler sayesinde sermaye birikimi saðlanmýþ. Ve sanayi devrimi yaþanmýþtýr.

         Batýda bunlar yaþanýrken bizde içe kapanma, duraklama ve gerileme baþlamýþtýr maalesef. Ne acýdýr. Rasathane yýktýrýlmýþ. Batýda matbaanýn icat edilip kullanýlýrken Osmanlý topraklarýna matbaa birkaç yüz yýl sonra gelebilmiþtir. Matbaayý da gayri mislimler kullanmýþ çoðunlukla.

         Kilisenin karanlýk görüþlerini etkisiz hale getiren batý laiklik anlayýþýný yaþamýna sokmuþtur. Böylece inanç olgusu Allah ile kul arasýnda bir akit olduðu gerçeði içselleþtirilmiþ. Biz de ise hala laiklik dinsizlik olarak algýlanmaktadýr çoðu kesimce.

         Sözün özü bir zamanlar Bruno örneði bilim insanlarýný meydanlarda yakan batý günümüzde bilim insanlarýný baþ tacý yapýp onlarýn görüþlerini hayata geçirerek büyük ilerlemeler kaydetmektedir. Bilime, eðitime verdikleri önem oranýnda halklarýný gönenç içinde yaþatmaktalar.

         Bizler bilime, bilim insanlarýna vereceðimiz önem ve onlara ne kadar çok çalýþma alanlarý açacaðýmýz oranýnda uygar dünyada söz sahibi olacaðýz.