Sonbaharda iþlerini büyük oranda yoluna koyan köylüler için rahatlama dönemini baþlar. Artýk güneþin doðuþunu tarlalarda gözlemez kýsa süre de olsa sabah uykusunun tadýný tadýp tarlalarýna yollanýrlar.  Çalýþtýðým köyde þeker pancarlarýn sökme iþi kalmýþtý sadece. Ayçiçekleri hasadý çoktan bitmiþti. Eylül sonlarýnda makta (kýþlýk odun) ve buðdaylarýný un fabrikalarýna götürmek fazla zaman almazdý. Eski yýllar gibi su deðirmenlerinde saatlerce sýra bekleme zamaný tarih olmuþtu. Köyüler, velilerim kaygýsýzca iþlerinin baþýnda monoton yaþamlarýný sürdürürken okullarýn açýlmasýna günler kalmýþtý. Her yýl ki gibi dersler baþlamadan öte bu kez farklý bir beklentimin karþýlanacaðýnýn dayanýlmaz heyecaný içindeydim.

        Mesleðimin onuncu yýlý. Fiziki haritada yeþil renklerin hâkim olduðu Ýstanbul ve Bursa’ya yakýn Kocaeli’ne büyük umutlarla atandým. En azýndan ulaþýmý olan bir köy hayal etmiþtim. Hayallerime karlar yaðdý. Merkez ilçeye 36 km uzak olan tek öðretmenli köyde çalýþacaktým. Geniþ, cam çerçeveleri çürümüþ, bakýmsýz bir okul ve günümüz F tipi ceza evleri tipi iki odalý bir öðretmen lojmaný çýktý karþýma. Lojmana girdiðim zaman elimden gelse duvarlarý yanlara itip odalarý azýcýk geniþletsem gibi garip bir hisse kapýldým. Lojman betimlenemez ölçüde dar olmasý çekilecek gibi deðildi.  Köyden ilçeye araç yoktu. Araç bulmak için sabahýn köründe en az kýrk dakika yürümek gerekiyordu.

        Ýþte bu koþullar altýnda beþ yýl çalýþtýðým bu köyden Ýzmit Kandýra Yolu üzerine ulaþýmý olan bir köye tayin istemiþtim. Ýl içi atamalar ilde yapýlýr valilikten imzadan sonra iþlem biterdi. Kesin duyumunu almýþtým atamalar imza bekliyordu. Mevsim sonbahar, aylardan Eylül diye baþladýk söze. Evet, Eylül olmasýna Eylüldü yaþadýðýmýnýz ay. Bu ayýn Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde eþine rastlanmayacak bir günü içinde barýndýracaðýný kim bilebilirdi! Ilýk bir güne uyandýk. Dünyayla tek iletiþim aracým radyoyu açtým. Duyduklarým hiç hoþ deðildi. Kenan Evren bir biri arkasýna bildiriler okuyordu.

        Bildirilerin içeriði malum: Türk Silahlý Kuvvetleri emir ve komuta altýnda yönetime el koymuþtur mealli sözler...

        12 Mart 1971 muhtýrasýnýn üzerinden on yýl geçmeden ordumuz yeniden idareye el koyuyordu. Benim atama iþim bir baþka bahara kalmasý Kenan Evren’den bana kalan birinci hediye oldu. Ve hafýzalarýmýzdan çýkmayan sözler ve uygulamalar da tüm yurttaþlarýmýza hediye kaldý; netekim(!) kýsa süre içinde devlet baþkaný olan paþamýzdan. Ve ülke tarihine siyah harflerle yazýlan incileri (!)  

         "Asmayalým da besleyelim mi?" 17 yaþýnda astýrdýðý devrimci Erdal Eren için söylemiþti.

"Hak edeni asmazsan bunlar virüs gibi çoðalýrlar, iþte o zaman Atatürk ilke ve inkýlaplarýndan kopulur."

"Adalet yerini bulsun diye bir saðdan bir soldan asýyorduk. Eðer saðdan 2 asmýþsak ertesi gün 2 de soldan asýyorduk."
1983'te yaptýðý bir konuþmada siyasi yasaklý parti liderlerine iliþkin söylüyor

"Bunlar tencereyi pisletmiþlerdi, biz temizledik. Yeniden tencereyi verelim, yeniden pisletsinler istedikleri bu." Ve binlerce insanýmýz iþkencelere tabi tutuldu. 1980 askeri darbesinin insanýmýza, siyasi yaþantýmýza… olan etkilerini anlatmak bu yazýnýn hacmini kat kat aþar.

        Kenan Paþamýz, kafasýna fötr þapka takýp, eline aldýðý bastonla saða sola caka satarak yürüyerek kendisini Atatürk’le özdeþleþtirdiðini sanýyordu. Tüm bunlara karþýn halkla ilgili þöyle bir uygulamasý oldu beðendiðim…

        Ýlköðretim Müdürlüðünde resmi bir yazý geldi. Ýçeriði þöyleydi. Okul müdürü köy muhtarýyla birlikte köyde yaþayan 14 yaþýndan büyük okuma-yazma bilmeyen vatandaþlarý tespit edecek; 14-45 yaþ arasýnda okuma yazma bilmeyenlere Halk Eðitim Müdürlüðü’nün eþ güdümüyle okuma-yazma kursu açacak. Kurs zorunlu olacak. Görevi yerine getirmek için ivedilikle iþ baþý yaptýk muhtarla. Paþamýzýn kýlýcýnýn önü de kesiyor arkasý da kesiyordu. Erkeklerde 45 yaþ altý okuma-yazma bilmeyen yoktu. Sözü uzatmadan yirmiye yakýn kadýn öðrenci tespit ettik.

        Halk Eðitimden gerekli kitap ve benzeri materyalleri alarak mesai günleri saat 15.30’de baþlatacaðým kursu vatandaþlara haber verdim. Öðrencilerimin paydos saati saat 13.00’tü.

         Öðrencilikte ilk derse girecek staj günlerimdekinden daha da heyecanlýydým. Köy çocuklarý için heyecan, toplum karþýsýna çýkarken hissedilen korku adeta DNA’larýmýza iþlemiþtir. Ortaokul yýllarýnda sýnýfýmýzda kýz öðrenci yoktu. Okulda da az sayýda kýz öðrenci vardý. Öðretmen Okulda ise sýnýflarýmýza sayýlar onu geçmeyen kýz arkadaþlarýmýz vardý.   Yatýlý okul, kýz arkadaþlarýmýz gündüzlü. Ders bitince evlerine giderlerdi. Kýzlarla sýký fýký konuþmak kesinlikle yasaktý. Yetesiye sosyalleþmeden dersem abartý olmaz; köylere atandýk köy çocuðu yatýlý okul mezunu öðretmenler olarak.

        Kadýnlarla konuþmaya utanýrdým. Ýster istemez yüzüm kýzarýrdý. Þalvarlý genç kadýnlar sýnýfý doldurdu. Nefes almakta zorlanýyorum. Bir çözüm olarak eþimle girdik ilk derse. Tanýþma faslý derken öðretmenlik duygularým alevlendi. Gözlerinin rengini masmavi keten çiçeklerinden, yanaklarýnýn kýrmýzý rengini ise kýrlarda açan gelinciklerden alan genç kadýnlar çoðunluktaydý. Dersleri sürdürdüm.

        Okumaya, aydýnlanmaya hasret kalmýþ bu güzel insanlar iki ay süreli kurs süresince heceleyerek okumayý öðrendiler. Aralarýndaki rekabet, hýrs kayda deðerdi. Heyecaným geçince Öðretmen Okulu’nda öðrendiðim ve meslek yaþamýmda edindiðim deneyimlerle birleþtirerek öðretmenlik adýna yapýlmasý gereken öðrencileri motive etme, yaptýklarý iþi sevdirme… yöntemlerini uygulayýp tüm enerjimi de harcayarak baþarý saðlandý.  Kurs bitiminde okuma-yazma öðrenen kadýnlarýmýzýn gözlerindeki ýþýk Kenan Evren’den bana kalan baþka hoþ yadigârdý…

         Ne yazýk ki, uzun soluklu olmadý bu uygulama. Sadece bir yýl uygulandý. Yurdumuzun doðu, güneydoðu bölgelerinde okuma-yazma bilmeyen hiçbir yurttaþ kalmamacasýna kadar uygulanmalýydý.