Mustafa Kemal Pa�a 7 �ubat 1923 �ar�amba g�n� Bal�kesir Za�nos Pa�a Camiindeki nutkunu ''Benden ne ��renmek, ne sormak istiyorsan�z serbest�e sorman�z� rica ederim.'' C�mlesiyle bitirmi�ti.

Sonra minberden indi ve vatanda�lar sordu o cevap verdi.

Yirmi soru sordu vatanda�lar. �ncelikle tamam� T�rk�e olan ve hutbeye benzeyen konu�may� sordular. Sonra CHP'yi sordular. Sonra Lozan g�r��melerini sordular ve halifeli�i sordular.

CHP ile ilgili soruya uzun uzun cevap veren Mustafa Kemal Pa�a, resmi kay�tlara g�re halifelikle ilgili soruya k�saca ''T�rkiye de�il, b�t�n �slam �lemine ait olan bu makama g�rev ve yetki vermek, T�rkiye Devleti�nin yetkisi d��nda ve �st�ndedir.'' ( Atat�rk��n S�ylev ve Deme�leri, s. 463 ) Diye cevap verdi.

Atat�rk resmi kay�tlara giren s�zleriyle bana g�re '' Halifelik �ylesine y�ce bir makamd�r ki hem T�rkiye, hem de t�m �slam alemine ait olan bu makama ''Senin g�revin �unlar �unlard�r.'' diye bir g�rev y�klemek h�kumetimizin boyunu a�ar. bu makam tamamen ba��ms�zd�r. '' demek istemi�tir lakin ayn� s�zleri okuyan baz� ki�ilere g�re ise '' Ey Hilafet makam� ! Senin de suyun kaynad�. Kald�raca��m seni'' Demek istemi�tir. Takdir siz okuyucular�m�n.

Resmi kay�tlara g�re Mustafa Kemal'in halifelik konusuna bu kadar k�sa bir cevap vermesi ger�ekten de �a��rt�c�yd� zira �ok k�sa s�re �nce TBMM taraf�ndan se�ilen son halife ile ilgili olarak TBMM'de �unlar� s�yl�yordu :

"Beyler! ��phe yok ki z�t-� hil�fetpenahiye "efendi" demek onun �erefinin de�erini d��r�r. Bu kulland��m�z, "efendi� kelimesi ne yaz�k yayg�n oldu�undan kald�r�l�p at�lam�yor. Bu Rum s�zc��d�r. Rum Unvan�yla Halife'nin �erefi y�kseltilmek isteniyor! Halife "hazrettir" ve ona "hazret� denilir. Ona dilimizde ba�ka bir �nvan yoktur. H�di'm�l Harameyen (M�sl�manlara hizmet veren, Mekke ve Medine�ye hizmet eden.) onun ger�ek tabirleri budur. Herkes ki�isel olarak istedi�i lakablar� kullanabilir. Fakat ger�ek unvan "Halife-i m�slimin'dir, Hadim'�l Harameyn�dir ve Hazrettir." [ Atat�rk'�n S�ylev ve Deme�leri Cilt I Sa: 280 ]

[TRAJ�KOM�K OLAN NED�R B�L�YOR MUSUNUZ? 18 KASIM 1922'DE ''HAL�FE'YE EFEND� DE��L HAZRET DEN�R, HAL�FE-� M�SL�M�N DEN�R, HAD�M�'L HAREMEYN DEN�R.'' D�YEN MUSTAFA KEMAL'�N 3 MART 1924'DE HAL�FEL�� KALDIRMA GEREK�ES� HAL�FEN�N HAZRET, HAL�FE-� M�SL�M�N, HAD�M�'L HAREMEYN UNVANLARINI KULLANMASIYDI. ]

Hi� bir soruya �yle bir iki sat�rl�k cevap vermeyen Mustafa Kemal, �imdi halifelikle ilgili soruya bir iki sat�rl�k bir cevap m� vermi�ti yani?

Bu ba�lamda asl�nda Bal�kesir'de '' Halifelik bizim �erefimizdir'' Diye ba�lay�p '' Hepimiz halifenin askerleriyiz.'' Diye biten bir konu�ma yapm�� olmas� fakat orijinal Nutuk gibi bu konu�mas�n�n da sans�rlenmi� olmas� m�mk�n m�d�r? Hem de bal gibi m�mk�nd�r. [ Evet, orijinal nutuk da sans�rlenmi�tir maalesef ama bu apayr� bir konudur. ]

��nk�?

��nk� Atat�rk de bizzat kendisi itiraf eder baz� konu�malar�ndan pi�manl�k duydu�unu ( ya da rahats�zl�k diyelim ) Mesela �zmit'te sorulan bir soru �zerine '' H�k�metin dini �slamd�r.'' demi� ama daha sonra NUTUK'ta b�yle dedi�inden pi�man ( ya da rahats�z) oldu�unu �u s�zlerle dile getirmi�tir:

"Efendiler, gazeteci muhatab�m�n sualine: H�k�metin dini olamaz, diyemedim. Aksini s�yledim ''

Velhas�l�kelam Mustafa Kemal Pa�a da olsan�z bazen s�yledikleriniz ile s�ylemek istedikleriniz farkl� olabiliyor. Bazen de s�yledikleriniz birilerinin ho�una gitmedi�i i�in Mustafa Kemal de olsan�z s�zleriniz sans�rleniyor y�llar sonra.

Peki Mustafa Kemal'in Bal�kesir'de '' Halifelik �erefimizdir.'' Dedi�ini kim iddia ediyor?

Benim g�vendi�im bir tarih�i olan Ahmet Anapal� diyor.

�imdi eminim pek �ok vatanda� '' Haaa o Kemalist mi'' demi�tir. Ya da '' Haaa o mu? O Atat�rk d��man� m�?'' demi�tir. Adam ne �sa'ya ne Musa'ya yaranamam�� vesselam )))) Genelde do�ru s�ylemi� o y�zden de y�z k�y�n doksan dokuzundan kovulmu�.

Peki Ahmet Anapal�'n�n kayna�� ne?

��in do�rusu bilmiyorum.

''Bal�kesir Hutbesi ile ilgili en �nemli kaynak olan Zafer-i Milli Gazetesinin 7 �ubat 1923 Tarihli say�s�nda var. �nanmayan oradan baks�n.'' Dersem yalan s�ylemi� olurum zira evet b�yle bir kaynak var ama o kaynakta var m� '' Halifelik �erefimizdir '' Diye bir s�z? Bilmiyorum. Ama emin oldu�um bir �ey var: B�yle demi� olsam hi� bir Allah'�n kulu 7 �ubat 1923 Tarihli Zafer-i Milli Gazetesinin pe�ine d��meyecektir. Ya s�yledi�ime inanacakt�r ya da '' Hastirr lan yalanc�.'' diyecektir.

Elimde kesin delil olmad�� i�in Mustafa Kemal, Bal�kesir'de kesinlikle ''Hilafet �erefimizdir'' demi�tir diyemiyorum ama demi� olmas� dememi� olmas�ndan daha akla yak�n geliyor zira �ngiliz ve Frans�zlara '' Kapit�lasyonlar� kald�rmazsan�z hilafeti ba��n�za �yle bir bela ederim ki siz de �a�ars�n�z '' Mesaj� en etkili �ekilde ancak b�yle verilebilirdi.

Taa R��tiye y�llar�nda bile halifeli�i ve saltanat� kald�r�p yerine Cumhuriyeti kurmay� d��nen Mustafa Kemal'in normal �artlarda Erzurum Kongresinde bile halifelik lehine tek bir c�mle sarfetmesi d��n�lemezdi ama �artlar normal de�ildi �imdi. Eninde sonunda kald�raca�� bir makam sayesinde ba� belas� kapit�lasyonlardan kurtulma f�rsat� aya��na kadar gelmi�ken bu f�rsat� ni�in tepsindi ki?

Gen� Kurt Mustafa Kemal Pa�a, K�rm�z� Ba�l�kl� Halifeyi yutmadan �nce yani '' Suyumu buland�r�yorsun '' fasl�na ge�meden �nce i�inde bulundu�u vaziyetin ahval ve �eraitine g�re tav�r belirliyordu.

Peki 17 �ubat 1923'de �zmir �ktisat Kongresinde '' Halifelik bu milletin ba��ndaki belad�r.'' Dedi mi?

Gelecek b�l�mde verelim cevab�n�. Bu b�l�m �ok uzad�

**********

NOT:

1- Bal�kesir Hutbesi (Nutku) bu gazetede yay�nland�: Zafer-i Milli Gazetesi. [ Solda ]

2- Yukar�da g�rd��n�z karikat�r internette '' Mustafa Kemal Pa�a Za�nos Pa�a Camiinin minberinde 7 �ubat 1923 '' Diye payla��lm��. Malum 1923'e hen�z yeni alfabeye ge�ilmemi�ti. Bu dergi 1925'de kapat�lm��, 1948'de tekrar yay�n hayat�na ba�lam��t�. K�saca g�rd��n�z karikat�r 7 �ubat 1923 tarihli de�il, 1948'den sonraki bir tarihte yay�nlanm��t�r. [ Sa�da ]

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( 7 �ubat 1923 Bal�kesir ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 18.08.2024 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

7 �ubat 1923 Bal�kesir

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu