��in asl�na bakacak olursan�z 23 Nisan 1920'de Saltanat zaten kald�r�lm��t� lakin Padi�ah Vahdettin h�l� bir umut '' Egemenlik Kay�ts�z �arts�z Milletindir '' Diyenlerin Osmanl�'n�n �a�aal� g�nlerinde oldu�u gibi kendisine yine '' Padi�ah�m �ok Ya�a '' Demesini.

Bekledi, bekledi, bekledi...

Denilebilir ki '' Padi�ah Vahdettin �ok mu salakt� ki d��man� yurttan temizleyen Mustafa Kemal'in, Kurtulu� Sava�� zaferle noktaland�ktan sonra kendisine h�l� '' Padi�ah�m �ok Ya�a '' Demesini beklesin.

Padi�ah salak de�ildi ama Mustafa Kemal Pa�a �nceki y�llarda �yle �eyler s�ylemi�ti ki bir umut i�te...

Peki ne demi�ti Mustafa Kemal �nceki y�llarda?

Mesela 23 Temmuz 1919'da ba�layan Erzurum Kongresinde aynen ��yle diyordu:

"En son duam �udur ki, istekleri ger�ekle�tiren B�y�k Allah, sevdi�i Hz. Muhammed h�rmetine bu kutsal vatan�n sahibi ve savunucusu, k�yamete kadar Hz. Muhammed'in dinin en sad�k koruyucusu olan necip milletimizi, saltanat ve y�ce hil�feti korusun ve mukaddesat�m�z� d��nmekle sorumlu olan heyetimizi ba�ar�l� k�ls�n! Amin''

Erzurum'dan Sultan Vahdettin'e yollad�� mektupta '' "B�y�k milletin ve mukaddes Hil�fetin tek ve ger�ek dire�i bulunan saltanat-� h�mayunlar�n� Allah �fetlerden korusun!'' Diyordu.

TBMM Ba�kan� se�ildikten sonra yapt�� konu�mada: '' "�n�allah �lemin s��na�� padi�ah efendimiz hazretlerinin s�hhat ve afiyetle her t�rl� yabanc� kay�tlardan uzak olarak kutlu tahtlar�nda s�rekli kalmas�n� Allah'tan tazarru (yalvarma) eylerim"

Mustafa Kemal, b�rak�n hilafeti kald�rmay�, saltanatla hilafetin birbirinden ayr�lmas�n� isteyenlere bile �iddetle kar��yd� TBMM'de '' Bir h�k�met kurmak laz�md�r.'' Dedikten sonra bak�n neler demi�ti:

''�al��malar�m�z�n birinci amac� ise, Saltanat ve Hil�fet makamlar�n�n ayr�lmas�n� ama�layan d��manlar�m�za Milli �rade'nin buna uygun olmad��n� g�stermek ve bu kutsal makam� yabanc� esaretinden kurtararak ul�'l-emrin (Padi�ah) yetkisini d��man�n tehdit ve zorlamas�ndan serbest k�lmakt�r.''

Her ne kadar 25 Eyl�l 1920'de Mustafa Kemal Pa�a kendisine '' Hain '' demi� olsa da bir umut bekliyordu Vahdettin. Hatta 1 Kas�m 1922'de Saltanat kald�r�ld��nda en az�ndan Halife olarak devam edebilece�ini d��n�yordu belki de ama 4 Kas�m 1922'de art�k hi� bir umudunun kalmad��n� anlad�.

Evet, 1 Kas�m 1922'de saltanat kald�r�l�r kald�r�lmaz art�k ikamet etti�i Y�ld�z Saray� ta�lan�yor, sarho� serseriler a��zlara al�nmayacak k�f�rler ediyorlar hatta zaman zaman saraya kur�un s�k�yorlard� ama TBMM'nin �stanbul'daki Ba�komutan vekili Refet Pa�a eninde sonunda bir �eyler yapard�.

4 Kas�m 1922'de ald�� bir haberle y�k�ld� sab�k Padi�ah Vahdettin. Bu habere g�re Genel Kurmay Ba�kan� Fevzi (�akmak ) Pa�a, Mustafa Kemal'e, Padi�ah Vahdettin'in yurt d��na ka�ma haz�rl�klar� i�inde oldu�unu. B�yle bir te�ebb�s� hayata ge�irmek isterse ne yapmas� gerekti�ini sormu�tu bir telgrafla. Mustafa Kemal'in cevab� kesindi '' E�ER YURT DI�INA KA�MAYA TE�EBB�S EDERSE L�N� ED�N ''

Sab�k Sultan Vahdettin'in kulaklar� '' �ayet ka�maya kalkarsa'' C�mlesini duymuyordu, g�rm�yordu. Onun beyninde ��nlayan c�mle '' Lin� Edin '' idi. '' VAHDETT�N'� L�N� ED�N ''

Hele de 5 Kas�m 1922'de Refet Pa�a huzuruna ��kt��nda k�stah bir �ekilde ayaklar�n� burnuna do�ru uzat�p oturunca art�k suyunun �s�nd��na tamamen k�ni oldu.

6 Kas�m 1922'de eski Dahiliye Vekili Ali Kemal'in �zmit'te lin� edildi�ini ��renince Mustafa Kemal'in bu lin� konusunda hi� de �aka yapmad��n� -herhangi bir yere ka�masa- da Ali Kemal'in lin� edilmesi �rne�i ile g�rm�� oldu.

17 Kas�m 1922'de kendi ifadesi ile ana yurdundan hicret etti, ancak kendi s�lalesinden insanlar bile buna �lkesinden ka�� dediler ki mesela Sultan V. Murat'�n k�z� Hatice Sultan'a g�re Amcas� Vahdettin �ok al�ak�a, bir Osmanl�'ya asla yak��mayan bir �ey yapm��t�. Hele de bu ka��n bir �ngiliz gemisi ile olmas�n� en yak�n hanedan mensuplar� bile kabullenemiyorlard�.

*****

Sultan Yurt d��na ka�m��t�, yok efendim hicret etmi�ti tart��malar�na girmeden devam ediyorum.

Saltanat�na son verilen Vahdettin yurt d��ndayd�. O yurt d��nda olunca halifelik de Yurt d��na gitmi�ti.

Saltanat kald�r�lm��, halifelik yurt d��na gitmi�ti yani halifeli�i de kald�rman�n tam s�rayd� ama o da ne?

18 Kas�m 1922'de TBMM, Sultan Abd�laziz o�lu Abd�lmecit'i 148 '' Kabul '' 15 ''Red '' oyu ile halife se�mesin mi?

Burada denilebilir ki ''Mustafa Kemal Pa�a, d��manlar�m�z�n - haz�r Vahdettin de ellerinde oldu�una g�re- halifelik makam�n� kendi ��karlar� i�in kullanmalar�n�n �n�ne ge�mek i�in kald�rmak yerine yeni bir halife se�ti. ''

Hay�r �yle de�il.

TBMM'nin Londra Konferans�na do�rudan �a�r�lmamas� �zerine saltanat� kald�ran Mustafa Kemal �imdi de halifeli�i kald�rabilirdi ki uzun zamand�r '' Halifelik Osmanl�lar�n hakk� de�il, ��nk� Osmanl�lar Ha�imi soyundan de�il'' Propagandalar�yla beyinleri y�kanm�� olan Araplar�n ve dolay�s�yla Araplar�n beyinlerini y�kayan �ngilizlerin daha i�ine gelirdi halifeli�in kald�r�lm�� olmas�. Arap d�nyas�ndan bir hatta bir s�r� halife se�ebilirlerdi.

Ama?

Ama m�thi� bir satran� oynan�yordu.

Lozan G�r��meleri i�in 12 Kas�m 1922'de Lozan'a vas�l olan T�rk heyeti, sap gibi bekletiliyor, bir t�rl� g�r��meler ba�lat�lm�yordu.

Onlar�n bir hesab� varsa �smet Pa�a'ya '' Kapit�lasyonlar ve Ermeni yurdu konusunda asla taviz verme. Bu konuyu tart��ma konusu bile yapma. Di�er t�m konularda pazarl�k yap�labilir.'' Diyen Mustafa Kemal Pa�a'n�n nas�l bir hesab� vard� 20 Kas�m 1922'de ba�layan Lozan g�r��meleri �ncesi?

****

Milli M�cadeleyi desteklemek i�in Mustafa Kemal'in yan�na, Ankara'ya gitmek isteyen ama kuzeni Vahdettin taraf�ndan otuz sekiz g�n hapsedilen �ehzade Abd�lmecit Efendi halife se�ildi�ini ��renince ziyadesiyle sevindi ama i�in do�rusu Topkap� Saray�ndaki kutsal emanetlerin kendisine teslim edilece�ini, kendisinin de Ba�larba��'ndaki k��k�nden al�n�p Dolmabah�e Saray�na ta��naca��n� r�yas�nda g�rse inanmazd� ama olmu�tu. Hem de h�l� i�gal alt�nda olan �stanbul'da...

Sadece otuz sekiz g�nl�k bir ev hapsinin m�kafaat� olarak b�ylesine bir l�tuf �ok �ok fazla de�il miydi?

Ne yapmaya �al��yordu Mustafa Kemal Pa�a?

Gelecek b�l�mde in�allah.

RES�MLER

SOLDAK�: Mustafa Kemal'in Fevzi �akmak Pa�a'ya g�nderdi�i cevap. �zetle: ''Padi�ah yurt d��na ka�maya kalkarsa lin� edin. ''

SA�DAK�: Eski �ngiltere Ba�bakan� Boris Johnson ve 6 Kas�m 1922'de �zmit'te lin� edilen Osmanl�'n�n son Dahiliye Vekillerinden ( �� i�leri Bakan� ) dedesi Ali Kemal

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Vahdettin'i Lin� Edin ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 12.08.2024 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Vahdettin'i Lin� Edin

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu